قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان است و انواع دانه‌های آن نقش کلیدی در طعم و کیفیت نهایی ایفا می‌کنند. دو گونه اصلی دانه قهوه عبارتند از عربیکا (Arabica) و روبوستا (Robusta). عربیکا که حدود 60-70 درصد تولید جهانی را تشکیل می‌دهد، در ارتفاعات بالا رشد می‌کند و طعمی ملایم، اسیدیته بالاتر و عطر پیچیده‌تری دارد. این گونه حساس‌تر به شرایط آب و هوایی است و اغلب در مناطق آمریکای لاتین مانند کلمبیا و اتیوپی کشت می‌شود. در مقابل، روبوستا مقاوم‌تر است، در ارتفاعات پایین‌تر رشد می‌کند و کافئین بیشتری دارد، که آن را برای تولید قهوه‌های فوری مناسب می‌سازد. درک تفاوت این گونه‌ها به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا انتخاب هوشمندانه‌تری بر اساس سلیقه و نیازهای خود داشته باشند.

علاوه بر گونه‌ها، فرآیند برداشت و فرآوری دانه‌ها تأثیر زیادی بر کیفیت قهوه دارد. دانه‌های قهوه از میوه‌ای به نام گیلاس قهوه به دست می‌آیند که پس از رسیدن، به روش‌های مختلفی مانند روش مرطوب (washed) یا خشک (natural) فرآوری می‌شوند. در روش مرطوب، میوه‌ها خیس خورده و لایه‌های خارجی جدا می‌شوند تا طعمی تمیز و شفاف ایجاد شود، در حالی که روش خشک اجازه می‌دهد میوه خشک شود و طعم‌های میوه‌ای و شیرین‌تری به دانه منتقل گردد. این فرآیندها نه تنها بر طعم نهایی تأثیر می‌گذارند، بلکه بر پایداری محیط زیستی نیز مؤثرند، زیرا روش مرطوب آب بیشتری مصرف می‌کند. یادگیری این مراحل به علاقه‌مندان کمک می‌کند تا قهوه‌های باکیفیت‌تر انتخاب کنند و از زنجیره تأمین آگاه شوند.

فرآیند رست قهوه یکی از مراحل کلیدی در تولید قهوه باکیفیت است که دانه‌های سبز قهوه را به دانه‌های قهوه‌ای معطر و آماده دم‌آوری تبدیل می‌کند. این فرآیند با حرارت دادن دانه‌ها در دستگاه‌های رستر آغاز می‌شود، جایی که دانه‌ها ابتدا رطوبت خود را از دست می‌دهند و سپس واکنش‌های شیمیایی مانند کاراملیزاسیون شکرها و آزادسازی روغن‌ها رخ می‌دهد. مراحل اصلی شامل پیش‌گرمایش، اولین کراک (ترکیدن اولیه دانه‌ها که نشان‌دهنده رست سبک است) و دومین کراک (برای رست‌های تیره‌تر) است.

انواع رست قهوه بر اساس درجه حرارت و زمان رستینگ می‌شوند و هر کدام طعم، اسیدیته و بادی متفاوتی به قهوه می‌بخشند. رست لایت (سبک) با حرارت پایین‌تر، اسیدیته بالا و طعم‌های میوه‌ای و گلی را حفظ می‌کند، مناسب برای قهوه‌های تخصصی. رست مدیوم (متوسط) تعادلی بین اسیدیته و تلخی ایجاد می‌کند و طعم‌های شکلاتی و آجیلی را برجسته می‌سازد، در حالی که رست دارک (تیره) با حرارت بیشتر، تلخی غالب و بدن سنگین‌تری به همراه دارد و اغلب برای اسپرسو استفاده می‌شود. قهوه شاهانه با الهام از رست‌های سنتی ایرانی، انواع رست‌های سفارشی را برای محصولات خود اعمال می‌کند تا طعم قهوه واقعی با فواید سلامتی بیشتر ارائه دهد.

قهوه، نوشیدنی‌ای با ریشه‌های باستانی در اتیوپی، در قرن پانزدهم میلادی از طریق یمن به خاورمیانه راه یافت و به سرعت در کشورهای اسلامی مانند عربستان، ترکیه و سوریه رواج پیدا کرد. ورود قهوه به ایران به دوران صفویه (قرن شانزدهم میلادی) بازمی‌گردد، جایی که این نوشیدنی از مسیر تجارت با کشورهای عربی و عثمانی وارد شد. تاریخ دقیق ورود آن نامشخص است، اما شواهد نشان می‌دهد که در زمان شاه طهماسب اول (930-984 هجری قمری) قهوه به عنوان یک نوشیدنی لوکس و سلطنتی شناخته شد. حتی ابوعلی سینا در کتاب "قانون در طب" حدود هزار سال پیش به خواص قهوه اشاره کرده، هرچند مصرف گسترده آن بعدها رخ داد. قهوه به صورت دانه‌های سبز خام وارد بازارهای محلی می‌شد و به عنوان جایگزینی برای نوشیدنی‌های الکلی در فرهنگ اسلامی، جایگاه ویژه‌ای یافت.

در دوران صفویه، قهوه‌خانه‌ها به عنوان مراکز اجتماعی و فرهنگی پدید آمدند و نقش کلیدی در گسترش این نوشیدنی ایفا کردند. نخستین قهوه‌خانه احتمالاً در قزوین (پایتخت اولیه صفویان) در زمان شاه طهماسب تأسیس شد و سپس در اصفهان، پایتخت شاه عباس اول، توسعه یافت. این مکان‌ها نه تنها برای نوشیدن قهوه، بلکه برای معاشرت، مطالعه، اجرای نقالی، شعرخوانی و تبادل اخبار سیاسی و اجتماعی استفاده می‌شدند. در دربار صفوی، "آبدارخانه‌ها"یی وجود داشت که قهوه را به درباریان و مهمانان عرضه می‌کردند. در سال 1664 میلادی، داروساز مشهور صفوی، کاشف‌الدین، رساله‌ای در مورد فواید و مضرات قهوه نوشت که علاقه شاه عباس را برانگیخت و به گسترش آن کمک کرد. قهوه در این دوره حدود 250 سال نوشیدنی غالب ایرانیان بود و واژه "قهوه‌خانه" حتی امروز برای چایخانه‌ها به کار می‌رود، که نشان‌دهنده عمق نفوذ آن است.

با ورود چای در قرن نوزدهم میلادی از طریق روسیه و هند، قهوه به تدریج جایگاه خود را از دست داد و چای به نوشیدنی ملی تبدیل شد. در دوران قاجار، قهوه همچنان در دربار محبوب بود؛ فتحعلی شاه قاجار علاقه‌مند سرسخت آن بود و قهوه‌چی مخصوصی استخدام کرد. قهوه‌خانه‌ها از مراکز فرهنگی به فضاهای مردمی‌تر برای بازی‌های سنتی و گفتگوهای روزمره تبدیل شدند، هرچند با ممنوعیت‌های گاه‌به‌گاه روبرو بودند. در دوران معاصر، با رشد کافه‌ها و فرهنگ مدرن، قهوه دوباره احیا شده و سرانه مصرف آن در ایران رو به افزایش است. امروزه، ایران قهوه را وارد می‌کند و صنعت آن در حال توسعه است، که نشان‌دهنده پیوند پایدار این نوشیدنی با هویت فرهنگی ایرانیان است.

یکی از نکات کلیدی در تجربه‌ی یک فنجان شاهانه، دم‌آوری صحیح قهوه است.

قهوه، نوشیدنی‌ای است که از دل تاریخ ایران و خاورمیانه عبور کرده و به امروز رسیده است؛ عطری که در دربارها و کاروان‌سراها، همدم شاهان و بانوان اشراف بوده است. برند قهوه شاهانه با الهام از این میراث فاخر، هر فنجان را به تجربه‌ای از شکوه و لذت تبدیل می‌کند. از شه‌گرز تا شه‌بانو، هر محصول ما داستانی از قدرت، تعادل و لطافت ایرانی در خود دارد.

دم‌آوری صحیح قهوه یک موضوع مهم در طعم و عطر قهوه است،به عنوان مثال، برای حفظ عطر و طعم ناب قهوه‌های 100٪ عربیکا مانند شه‌بانو، دمای آب نباید از 95 درجه سانتی‌گراد بالاتر رود و زمان دم‌آوری نباید طولانی شود؛ زیرا طعم شیرین و لطیف دانه عربیکا در معرض گرمای بیش از حد تلخ می‌شود. برعکس، قهوه‌های روبستا مثل شه‌گرز می‌توانند کمی آب داغ‌تر و دم‌آوری طولانی‌تر را تحمل کنند تا قدرت و غلظت تلخشان کامل نمایان شود.

با رعایت این نکات ساده، می‌توانید فنجانی شاهانه در خانه آماده کنید؛ جایی که تلخی و لطافت، تعادل و قدرت، همگی در یک لحظه گرد هم می‌آیند. دم‌آوری درست تنها طعم قهوه را حفظ نمی‌کند، بلکه تجربه‌ای فاخر و شاهانه از هر جرعه به شما می‌دهد؛ تجربه‌ای که برند قهوه شاهانه به آن می‌بالد و آن را به عاشقان قهوه هدیه می‌دهد.